Thực hiện: AI DeepResearch TEAM – Mygpt Jsc
Giới thiệu
Cuộc chiến tranh giữa Nga và Ukraine, bắt đầu từ tháng 2 năm 2022, đã trở thành xung đột quân sự lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai. Báo cáo này đi sâu phân tích tình hình hiện tại của cuộc chiến, ngưỡng tổn thất của các bên, tác động của các lực lượng bên ngoài, và đặc biệt là vai trò tiềm năng của Tổng thống Hoa Kỳ Donald J. Trump trong việc thúc đẩy tiến trình hòa bình.
Tình hình hiện tại của cuộc chiến (2023-2025)
Cuộc chiến vẫn đang tiếp diễn với cường độ cao vào cuối năm 2025. Theo các nguồn tin mới nhất, Nga và Ukraine đang thực hiện các cuộc tấn công tên lửa và máy bay không người lái chéo biên giới với quy mô đáng kể [1].
Các diễn biến chính bao gồm:
- Nga đã tăng cường các cuộc tấn công tên lửa và drone, huy động hơn 600 drone và tên lửa chỉ trong một đêm tháng 9/2025 [2].
- Ukraine cũng đáp trả bằng cách tấn công các cơ sở hạ tầng dầu khí của Nga ở các khu vực Saratov và Samara [3].
- Các bên đang trong thế giằng co ở khu vực Donbas, nơi được mô tả là “đai pháo đài” của Ukraine với bốn thành phố chính đang bị Nga nhắm đến [4].
- Tổng thống Zelenskyy đã cảnh báo về “cuộc chạy đua vũ khí hủy diệt nhất trong lịch sử nhân loại” tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc [5].
Đánh giá ngưỡng tổn thất của các bên
Thương vong dân sự
Theo Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc, thương vong dân sự của Ukraine đã tăng 40% trong tám tháng đầu năm 2025 so với năm 2024, khi Nga gia tăng các cuộc tấn công tên lửa tầm xa và drone [6].
Một cuộc tấn công quy mô lớn của Nga vào tháng 9/2025 đã giết ít nhất 3 dân thường và làm bị thương hàng chục người [7]. Ukraine cũng thực hiện các cuộc tấn công vào Nga gây thương vong dân sự, cho thấy cuộc chiến đang ngày càng ngày càng tàn khốc và lan rộng [8].
Thương vong quân sự
Mặc dù thông tin chi tiết về thương vong quân đội hai bên bị hạn chế, nhưng qua các báo cáo có thể thấy:
- Cả hai bên đều chịu thiệt hại quân sự nặng nề về nhân lực và trang bị [9].
- Ukraine đã chứng tỏ khả năng phòng thủ tốt, bắn hạ phần lớn tên lửa và drone của Nga do hỗ trợ của phương Tây [10].
- Nga cũng chịu tổn thất, bao gồm cả việc cách chức một tướng lĩnh được mô tả là “vô dụng” sau những sai lầm trên chiến trường [11].
Việc đánh giá xem đã đạt đến ngưỡng tổn thất hay chưa là điều khó khăn. Dù các bên chịu tổn thất nặng nề, nhưng nhìn chung cả hai vẫn chưa cho thấy dấu hiệu muốn ngừng chiến hoàn toàn. Điều này cho thấy hai bên vẫn còn khả năng tiếp tục chiến đấu hoặc tin rằng có thể đạt được lợi thế quân sự trong tương lai.
Tác động của các lực lượng bên ngoài
Hỗ trợ của Mỹ và NATO
Mỹ và NATO đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Ukraine thông qua:
- Cung cấp vũ khí hiện đại: UAV F-16, hệ thống phòng không, thiết bị tình báo [12].
- Ủng hộ tài chính và kinh tế: Hàng tỷ đô la viện trợ để duy trì hoạt động của chính phủ và quân đội Ukraine [13].
- Đào tạo quân sự: Các nước NATO đang đào tạo lực lượng Ukraine [14].
- Hỗ trợ công nghệ: Năm 2023, Ukraine đã sản xuất khoảng 800.000 drone một năm, cho thấy khả năng tự chủ công nghệ quân sự ngày càng tăng [15].
Như Tổng thống Trump đã công bố: “Mỹ sẽ tiếp tục bán vũ khí cho các đối tác NATO để họ chuyển giao cho Ukraine theo cách họ thấy phù hợp” [16].
Vai trò của Trung Quốc và Bắc Hàn
Trung Quốc và Bắc Hàn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Nga gián tiếp:
- Trung Quốc đóng vai trò là “dòng chảy kinh tế sống còn” cho Bắc Triều Tiên, giúp nước này vượt qua các lệnh trừng phạt và tiếp tục phát triển chương trình vũ khí [17].
- Có một “đường ống vũ khí” giữa Nga, Trung Quốc và Bắc Triều Tiên, trong đó Nga cung cấp bảo vệ và công nghệ quân sự, Trung Quốc hỗ trợ kinh tế, còn Bắc Triều Tiên cung cấp vũ khí đã được thử nghiệm trên thực địa tại Ukraine [18].
- Hệ quả cho khu vực Trung Đông và Israel là rất lớn, vì các nhóm như Hezbollah có thể nhận được các loại vũ khí tiên tiến từ Bắc Triều Tién qua mạng lưới này [19].
Các quốc gia này đang tạo thành một trục “tồi tệ 2.0” vừa hợp tác quân sự vừa hỗ trợ lẫn nhau về mặt kinh tế để chống lại các nỗ lực trừng phạt của phương Tây [20].
Vai trò đặc biệt của Tổng thống Hoa Kỳ Donald J. Trump
Có một sự thay đổi đáng kể trong lập trường của Tổng thống Trump đối với cuộc chiến Nga-Ukraine:
Sự thay đổi quan điểm ban đầu
Khi bắt đầu nhiệm kỳ, Trump từng cho rằng Ukraine cần phải “thực tế” về các triển vọng lâu dài và lợi thế quân sự của Nga, gợi ý rằng Ukraine phải từ bỏ những vùng đất đã mất để kết thúc chiến tranh [21].
Tại cuộc họp với Putin ở Alaska tháng 8/2025, Trump đã bày tỏ quan điểm cho phép Nga giữ lại lãnh thổ mà họ đã chiếm được [22].
Sự chuyển dịch quan điểm gần đây
Tuy nhiên, gần đây nhất, đã có một sự thay đổi đột ngột trong quan điểm của ông:
- Trump viết trên nền tảng Truth Social: “Tôi nghĩ rằng Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh Châu Âu, có khả năng để chiến đấu và THẮNG CHIỆM toàn bộ Ukraine trở lại trong hình dạng ban đầu của nó” [23].
- Ông còn nói thêm: “ai biết, thậm chí có thể đi xa hơn thế nữa!” [24].
- Trump cũng cho NATO nên bắn hạ máy bay Nga vi phạm không phận, một lập trường cứng rắn hơn so với trước đây [25].
Tác động đến tiến trình hòa bình
Sự thay đổi này có tác động quan trọng đến triển vọng hòa bình:
- Zelenskyy cho biết Ukraine sẽ đề cử Trump cho giải Nobel Hòa bình nếu ông có thể kết thúc chiến tranh [26].
- Tuy nhiên, Nga đã phớt lờ tuyên bố của Trump, cho thấy sự hoài nghi về khả năng đàm phán của ông [27].
- Cuộc thăm hỏi với các nhà lãnh đạo châu Âu, bao gồm cả cuộc nói chuyện “ấm áp và thân thiện” với Tổng thống Pháp Macron, cho thấy nỗ lực ngoại giao vẫn đang tiếp tục [28].
Tổng hợp và đánh giá xu hướng ngừng bắn và hòa bình
Các nỗ lực ngoại giao gần đây
- Tổng thống Zelenskyy đã đề nghị gặp trực tiếp với Tổng thống Putin để thống nhất thỏa thuận ngừng bắn [29].
- Tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã gửi đi thông điệp trực tiếp và kiên quyết đến Nga, cảnh báo rằng “sự kiên nhẫn của chính quyền Trump không phải là vô hạn” [30].
- Các cuộc đàm phán đang diễn ra nhưng không có dấu hiệu cụ thể về tiến trình hòa bình rõ ràng.
Các yếu tố thuận lợi và khó khăn cho hòa bình
Yếu tố thuận lợi
- Sự kiệt quệ kinh tế ở cả hai bên, đặc biệt là Nga [31].
- Áp lực quốc gia ngày càng tăng từ các nước dân chủ.
- Sự thay đổi trong chính sách của Mỹ dưới thời Trump.
Yếu tố khó khăn
- Sự thiếu tin tưởng giữa các bên sau hơn ba năm chiến tranh.
- Tâm lý chiến thắng vẫn còn ở cả hai phía.
- Vai trò ngày càng lớn của các cường quốc bên ngoài làm phức tạp hóa cuộc đàm phán.
Triển vọng 2026
Nhận định từ các chuyên gia cho rằng năm 2026 có thể là một năm then chốt [32]. Nếu liên minh CRINK (Trung Quốc, Nga, Iran, Bắc Triều Tiên) tiếp tục củng cố và Putin đối mặt với chi phí kinh tế ngày càng giảm cho các cuộc chiến tranh xâm lược ở Ukraine, rủi ro đối với khu vực Thái Bình Dương và các khu vực khác sẽ tăng lên.
Kết luận
Cuộc chiến Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn với cường độ cao vào cuối năm 2025, không cho thấy dấu hiệu sớm về việc đạt đến ngưỡng tổn thất để thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình nghiêm túc.
Dù các lực lượng bên ngoài, đặc biệt là Mỹ và NATO, tiếp tục hỗ trợ Ukraine mạnh mẽ, thì sự hợp tác giữa Nga, Trung Quốc và Bắc Triều Tiên cũng tạo ra một thách thức đáng kể cho phương Tây.
Sự thay đổi quan điểm của Tổng thống Trump từ chỗ khuyến khích Ukraine nhượng bộ sang ủng hộ Ukraine giành lại toàn bộ lãnh thổ là một diễn biến quan trọng, nhưng liệu thay đổi này có thực sự dẫn đến kết quả hòa bình hay vẫn còn là dấu hỏi lớn nhất.
Xu hướng ngừng bắn và hòa lập lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố phức tạp: sự thay đổi trong động cơ của các bên bên ngoài, sự kiệt quệ kinh tế và quân sự, các yếu tố chính trị nội bộ, và khả năng đạt được một thỏa thuận chung mà cả hai bên đều có thể chấp nhận.
Sources
[1] ABC News. “Russia and Ukraine fire drones, missiles and bombs as Zelenskyy seeks help at UN”. 2025
[2] New York Post. “Russia launches large-scale attack on Ukraine, killing 3 and injuring dozens”. 2025
[3] The Kyiv Independent. “Ukraine strikes oil refineries in Russia’s Saratov and Samara oblasts, military confirms”. 2025
[4] Military.com. “Ukraine Faces a New Test as Russia Steps Up Its Drive to Seize Donetsk’s Fortress Belt”. 2025
[5] Los Angeles Times. “Ukraine’s president says the world is in ‘the most destructive arms race in history'”. 2025
[6] ABC News. “Russia and Ukraine fire drones, missiles and bombs as Zelenskyy seeks help at UN”. 2025
[7] The Jerusalem Post. “Russian missiles kill 3 in Ukraine”. 2025
[8] AP News. “Ukrainian and Russian attacks kill 3 civilians as Zelenskyy prepares to meet Trump”. 2025
[9] Military.com. “Ukraine Faces a New Test as Russia Steps Up Its Drive to Seize Donetsk’s Fortress Belt”. 2025
[10] UNITED24 Media. “Ukraine’s F-16s Crush Majority of Russian Missiles in Massive Overnight Strike”. 2025
[11] The Kyiv Independent. “Ukraine war latest: Amid dwindling economy, number of Russian businesses falls to lowest levels since 2010”. 2025
[12] Military.com. “Ukraine Aims to Expand Its Weapons Industry to Deter Russia and Help Allies”. 2025
[13] Newsweek. “Donald Trump Makes Major Shift on Russia-Ukraine War”. 2025
[14] Business Insider. “The world feared Ukraine would fall to Russia in days. Now it’s teaching NATO forces how to fight a new kind of war”. 2025
[15] Janes. “Ukraine lessons include technology arms race and mass production, says NATO official”. 2025
[16] New York Post. “Bravo to President Trump for seeing the truth: Ukraine can win”. 2025
[17] Ynetnews. “Israel’s North Korean blind spot: Pyongyang’s growing role in regional threats”. 2025
[18] Ynetnews. “Axis of evil 2.0: How Russia, China and North Korea are becoming Israel’s new threat”. 2025
[19] Ynetnews. “Axis of evil 2.0: How Russia, China and North Korea are becoming Israel’s new threat”. 2025
[20] Ynetnews. “Axis of evil 2.0: How Russia, China and North Korea are becoming Israel’s new threat”. 2025
[21] The Atlantic. “Does Trump Really Think Ukraine Can Win?”. 2025
[22] Politico. “Backing away from Russia, Trump says Ukraine should win back its land and NATO allies should shoot down incursions”. 2025
[23] Newsweek. “Donald Trump Makes Major Shift on Russia-Ukraine War”. 2025
[24] Newsweek. “Donald Trump Makes Major Shift on Russia-Ukraine War”. 2025
[25] The Kyiv Independent. “Ukraine war latest: Trump says NATO should down Russian aircraft violating allied airspace”. 2025
[26] DW. “Zelenskyy tells DW he would nominate Trump for Nobel Peace Prize if he ‘ends this war'”. 2025
[27] The Atlantic. “Does Trump Really Think Ukraine Can Win?”. 2025
[28] The Jerusalem Post. “Recep Tayyip Erdogan, Donald Trump reach deal on Gaza ceasefire, peace talks”. 2025
[29] CBS News. “Amid concern Russia’s war on Ukraine could spread to NATO soil, Zelenksyy to seek ‘robust action’ at U.N.”. 2025
[30] Kyiv Post. “‘Patience Not Infinite’ – Rubio Issues Stark Warning to Russia Ahead of Lavrov Meeting”. 2025
[31] CTOL Digital. “Trump Reverses Ukraine Strategy After Zelenskyy Meeting, Calls Russia Paper Tiger as Energy Markets React”. 2025
[32] CNN. “Why 2026 could be one of the most pivotal years in a generation”. 2025
