I. Bối cảnh công nghệ số và nhu cầu ứng dụng Chatbot trong giáo dục
Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang mang đến nhiều cơ hội và thách thức mới cho các lĩnh vực, trong đó có giáo dục. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo đang tạo nên những thay đổi căn bản trong phương thức đào tạo, học tập. Trong bối cảnh này, việc ứng dụng các công nghệ hiện đại, trong đó có Chatbot, trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Chatbot (hay trợ lý ảo) là một phần mềm được thiết kế để thực hiện các tác vụ tự động, mô phỏng cơ bản các cuộc hội thoại của con người. Với khả năng tương tác linh hoạt, 24/7, Chatbot đang được nhiều doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức quan tâm và triển khai ứng dụng, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, tiết kiệm chi phí nhân lực. Trong lĩnh vực giáo dục, Chatbot cũng đang trở thành một công cụ hữu ích, đặc biệt trong việc đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị trực tuyến.
II. Đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị trực tuyến
Đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị trực tuyến là việc sử dụng các công nghệ đa phương tiện mới và Internet để nâng cao chất lượng học tập lý luận chính trị. Đây là hình thức đào tạo tập trung vào người học, thiết kế chương trình học liên quan đến một hệ thống tương tác, lặp đi lặp lại, tự lập trình và có thể tùy chỉnh.
Với đặc thù của các môn lý luận chính trị, việc tìm kiếm tài liệu và giải đáp các câu hỏi của người học thường gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi nhiều thời gian và nguồn lực. Do đó, việc ứng dụng công nghệ, trong đó có Chatbot, để hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị trực tuyến là hết sức cần thiết.
III. Công nghệ Chatbot và tiềm năng ứng dụng trong đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị
Khái niệm và đặc điểm của Chatbot
Chatbot là một phần mềm được thiết kế để thực hiện các tác vụ tự động. Nó cho phép người dùng giao tiếp thông qua tin nhắn hoặc lệnh thoại, đưa ra các câu trả lời dựa trên cơ sở dữ liệu kiến thức có sẵn. Chatbot có khả năng học hỏi, cải thiện chính xác của các câu trả lời thông qua các tương tác với người dùng.
Các đặc điểm nổi bật của Chatbot bao gồm: tương tác tự động, 24/7; khả năng học hỏi, cải thiện qua mỗi lần tương tác; tính linh hoạt, có thể triển khai trên nhiều nền tảng khác nhau.
Vai trò của Chatbot trong đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị
Ứng dụng Chatbot trong đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị trực tuyến mang lại nhiều lợi ích:
- Thứ nhất, Chatbot có thể tương tác với người học một cách tự động, 24/7, giúp các cơ sở đào tạo tăng hiệu suất tương tác và cắt giảm chi phí nhân lực.
- Thứ hai, Chatbot có thể trực tiếp trả lời các câu hỏi thường gặp của người học về các vấn đề lý luận chính trị, giảm bớt gánh nặng cho giảng viên.
- Thứ ba, Chatbot có thể hỗ trợ người học trong quá trình tự luyện tập, tự kiểm tra, đánh giá, giúp họ củng cố kiến thức một cách hiệu quả hơn.
IV. Xây dựng hệ thống Chatbot hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị trực tuyến
Để xây dựng một hệ thống Chatbot hiệu quả phục vụ đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị trực tuyến, cần thực hiện một số bước chính sau:
Chuẩn bị dữ liệu
- Xây dựng bộ dữ liệu câu hỏi – câu trả lời (QA) chuẩn, dựa trên các nguồn tài liệu chính thống về lý luận chính trị.
- Xây dựng tập câu hỏi bổ sung (Q’), thông qua khảo sát người dùng, nhằm mở rộng phạm vi hiểu biết của Chatbot.
- Tổ chức dữ liệu QA và Q’ bằng thư viện Pandas, để Chatbot có thể ánh xạ câu hỏi đầu vào với câu trả lời phù hợp.
Phân tích ngữ nghĩa câu hỏi
- Xử lý văn bản để loại bỏ các ký tự, từ không cần thiết.
- Tách từ và xác định loại từ nhằm nâng cao độ chính xác.
- Áp dụng kỹ thuật TF-IDF để tính độ tương đồng giữa câu hỏi đầu vào và dữ liệu QA/Q’.
So sáng và tìm câu trả lời phù hợp
- So sánh độ tương đồng giữa câu hỏi đầu vào với tập các câu hỏi trong QA, chọn câu trả lời a_k có độ tương đồng cao nhất.
- Hoặc so sánh độ tương đồng giữa câu hỏi đầu vào với tập câu hỏi chuẩn q_k trong QA, chọn câu trả lời a_k tương ứng.
Triển khai Chatbot trên các nền tảng
- Xây dựng Chatbot trên nền tảng như Bot Framework Dialogflow.
- Triển khai Chatbot trên các kênh như website, ứng dụng nhắn tin,… để người học có thể tương tác.
V. Triển vọng và thách thức khi ứng dụng Chatbot trong đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị
Việc ứng dụng Chatbot trong đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị trực tuyến mở ra nhiều triển vọng tích cực. Nó không chỉ giúp tăng hiệu suất tương tác và giảm chi phí nhân lực, mà còn tạo hứng thú hơn cho người học trong quá trình tiếp cận và lĩnh hội kiến thức lý luận chính trị.
Tuy nhiên, việc triển khai Chatbot trong lĩnh vực này cũng đòi hỏi một số thách thức, như xây dựng cơ sở dữ liệu kiến thức chất lượng, liên tục cập nhật, hoàn thiện hệ thống để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người học.
Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, ứng dụng Chatbot trong đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị trực tuyến là một giải pháp đáng được quan tâm và triển khai. Đây không chỉ là một xu hướng tất yếu, mà còn là cách để nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người học.
Bài viết được tổng hợp từ Chuyên đề khoa học của Tạp chí khoa học Yersin do tác giả Văn Công Vũ, Lê Thị Ngọc Hoa thực hiện.
Xem Bài báo chi tiết
