Nghiên cứu về các luật mới áp dụng cho hộ kinh doanh tại Việt Nam có hiệu lực từ năm 2026 - MyGPT

Báo cáo nghiên cứu do AI thực hiện Nghiên cứu về các luật mới áp dụng cho hộ kinh doanh tại Việt Nam có hiệu lực từ năm 2026
  • Tháng Mười Hai 3, 2025

Tổng quan

Từ ngày 1/1/2026, Việt Nam sẽ thực hiện một loạt cải cách quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hộ kinh doanh, bao gồm: chấm dứt thuế khoán, áp dụng ngưỡng doanh thu mới chịu thuế, và siết chặt chế độ kế toán. Những thay đổi này nhằm nâng cao tính công bằng và minh bạch trong hệ thống thu ngân sách, song cũng đặt ra nhiều thách thức cho khu vực kinh tế phi chính thức – nơi đa phần là các hộ kinh doanh nhỏ và vừa.

1. Các luật mới về thuế

1.1. Thay đổi về thuế giá trị gia tăng (GTGT)

Từ ngày 1/1/2026, theo Luật Thuế giá trị gia tăng 2024, hộ kinh doanh có mức doanh thu hằng năm từ 200 triệu VND trở lên sẽ phải đóng thuế GTGT[1]. Trước đó, ngưỡng này là 100 triệu đồng/năm[2].

1.2. Chấm dứt áp dụng phương pháp khoán thuế

Từ ngày 1/1/2026, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ không còn áp dụng phương pháp khoán thuế, mà chuyển sang phương pháp tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế[3].

1.3. Đề xuất nâng ngưỡng miễn thuế

Có đề xuất nâng ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế từ 200 triệu đồng lên 500 triệu đồng/năm[4]. Mức ngưỡng này cũng sẽ được quy định để điều chỉnh đồng thời với thuế giá trị gia tăng[5].

2. Các luật mới về bảo hiểm

2.1. Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2025) mở rộng diện tham gia BHXH bắt buộc với nhiều nhóm đối tượng, trong đó có chủ hộ kinh doanh cá thể[6].

2.2. Mức đóng bảo hiểm xã hội

Chủ hộ kinh doanh đóng BHXH, BHYT bắt buộc với mức 29,5% trên mức tiền lương tháng do chủ hộ chọn làm căn cứ đóng[7]. Chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH hàng tháng là 25% tiền lương[8].

3. Các luật mới về kế toán

3.1. Chế độ kế toán mới

Từ năm 2026, chế độ kế toán hộ kinh doanh bước sang giai đoạn quản lý minh bạch và chặt chẽ hơn[9]. Cơ chế thuế khoán chính thức kết thúc từ 01/01/2026, toàn bộ hộ kinh doanh phải chuyển sang tự kê khai thuế theo doanh thu thực tế[10].

3.2. Hướng dẫn sổ sách kế toán

Theo quy định hiện hành, các mẫu sổ sách kế toán đối với hộ kinh doanh được quy định tại Thông tư 88/2021/TT-BTC áp dụng cho hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán hoặc theo phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng[11].

2026_Luat_Moi_Ho_Kinh_Doanh

4. Tác động đến các loại hình hộ kinh doanh

4.1. Hộ kinh doanh nhỏ

Hộ kinh doanh nhỏ (doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm) sẽ không phải nộp thuế GTGT[1]. Tuy nhiên, họ vẫn cần tuân thủ các quy định về kế toán và hóa đơn điện tử[9].

4.2. Hộ kinh doanh lớn

Hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở lên sẽ phải nộp thuế GTGT[1]. Họ cũng sẽ phải tuân thủ nghiêm ngặt hơn các quy định về kế toán và báo cáo tài chính.

5. Phân tích tính hợp lý và bất cập

5.1. Tính hợp lý

  1. Thống nhất và minh bạch trong quản lý thuế: Việc bỏ hình thức thuế khoán và áp dụng tính thuế theo doanh thu thực tế giúp tạo sự công bằng giữa các nhóm người nộp thuế.
  2. Khuyến khích minh bạch hóa hoạt động kinh doanh: Yêu cầu sử dụng hóa đơn điện tử, lưu giữ chứng từ hợp lệ và thực hiện kê khai đúng quy định giúp các hộ dần chuyên nghiệp hóa hoạt động.
  3. Giảm gánh nặng cho các hộ kinh doanh nhỏ: Việc nâng ngưỡng chịu thuế môn bài từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng/năm là bước đi hỗ trợ đáng kể cho nhóm hộ có quy mô nhỏ.

5.2. Bất cập

  1. Áp lực mới với hộ kinh doanh vừa và nhỏ không sẵn sàng về kế toán: Nhiều hộ kinh doanh hiện tại chủ yếu tự điều hành và thiếu kiến thức kế toán.
  2. Rủi ro về khả năng vận hành khi chưa phổ biến kỹ quy định: Rất nhiều chủ hộ kinh doanh chưa hiểu rõ về quy định mới liên quan đến ngưỡng doanh thu chịu thuế.
  3. Ngưỡng doanh thu chịu thuế chưa phù hợp với thực tế: Mặc dù đã nâng ngưỡng miễn thuế từ 100 triệu lên 200 triệu đồng/năm, nhưng ngưỡng này vẫn chưa phản ánh đúng thực trạng sống và chi phí hoạt động của đa số nhóm hộ nhỏ.

6. Các bước cần thiết để hộ kinh doanh thích nghi

  1. Nắm rõ các quy định mới có hiệu lực từ 2026: Theo dõi các thông tư, nghị định mới của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư,…
  2. Chuẩn bị hồ sơ, điều chỉnh hoạt động kế toán: Kiểm tra lại quy mô và mô hình hoạt động, xây dựng bộ máy kế toán phù hợp.
  3. Tuân thủ các nghĩa vụ thuế mới: Nộp thuế theo phương pháp khấu trừ (nếu doanh thu đạt mức quy định), thực hiện kê khai và thanh toán qua ứng dụng/gateway của cơ quan thuế.
  4. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và kinh doanh: Xây dựng nền tảng số hóa cơ bản, huấn luyện kỹ năng công nghệ số cho người lao động.

7. Chiến lược toàn diện cho cá nhân khởi nghiệp

  1. Lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp: Hộ kinh doanh cá thể, công ty TNHH MTV, doanh nghiệp tư nhân, hoặc mô hình khởi nghiệp trên nền tảng số.
  2. Lập kế hoạch tài chính: Vận động vốn ban đầu, dự báo tài chính, quản lý tài chính.
  3. Chiến lược phát triển bền vững: Hướng đến mô hình kinh doanh xanh & bền vững, tuân thủ pháp luật và chính sách ESG, phát triển công nghệ & chuyển đổi số, tăng cường năng lực marketing & thương hiệu.

Kết luận

Các luật mới áp dụng cho hộ kinh doanh từ năm 2026 mang lại nhiều thay đổi lớn, vừa tạo cơ hội phát triển vừa đặt ra thách thức không nhỏ. Việc hiểu rõ và chuẩn bị kỹ lưỡng từ sớm sẽ giúp các hộ kinh doanh thích nghi và phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh mới.

Nguồn

[1] Kể từ 1/1/2026, Hộ kinh doanh nhỏ lẻ đóng thuế như thế nào?: https://techcombank.com/thong-tin/blog/ho-kinh-doanh-dong-thue-nhu-nao 

[2] Những loại thuế hộ kinh doanh phải nộp từ năm 2026 – Báo Lao Động: https://laodong.vn/kinh-doanh/nhung-loai-thue-ho-kinh-doanh-phai-nop-tu-nam-2026-1613854.ldo 

[3] Từ 1/1/2026, hàng triệu hộ kinh doanh phải kê khai thuế bắt buộc: https://cafef.vn/tu-1-1-2026-hang-trieu-ho-kinh-doanh-phai-ke-khai-thue-bat-buoc-8-viec-ho-kinh-doanh-can-lam-ngay-trong-nam-nay-188251118100457316.chn 

[4] Nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế lên 500 triệu cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh từ 01/7/2026 (đề xuất): https://thuvienphapluat.vn/phap-luat/nang-nguong-doanh-thu-chiu-thue-len-500-trieu-cho-ho-kinh-doanh-ca-nhan-kinh-doanh-tu-0172026-de-xu-244067.html 

[5] Đề xuất nâng ngưỡng miễn thuế cho hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm: https://baochinhphu.vn/de-xuat-nang-nguong-mien-thue-cho-ho-kinh-doanh-len-500-trieu-dong-nam-10225112915211339.htm 

[6] Chủ hộ kinh doanh cá thể tham gia BHXH bắt buộc từ ngày …: https://baohiemxahoi.gov.vn/tintuc/Pages/linh-vuc-bao-hiem-xa-hoi.aspx?CateID=168&ItemID=24907 

[7] Hơn 12.300 chủ hộ kinh doanh đã đóng BHXH bắt buộc: https://baohiemxahoi.gov.vn/tintuc/Pages/linh-vuc-bao-hiem-xa-hoi.aspx?ItemID=25698&CateID=168 

[8] Mức lương đóng BHXH bắt buộc tối thiểu của chủ hộ kinh …: https://thuvienphapluat.vn/ma-so-thue/phap-luat-thue/muc-luong-dong-bhxh-bat-buoc-toi-thieu-cua-chu-ho-kinh-doanh-tu-ngay-0172025-la-bao-nhieu-215049.html 

[9] Hướng dẫn chế độ kế toán cho hộ kinh doanh theo quy định mới từ …: https://ecomtax.vn/huong-dan-che-do-ke-toan-cho-ho-kinh-doanh-theo-quy-dinh-moi-tu-nam-2026-n166117.html 

[10] Chế độ kế toán mới 2026: Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì ngay?: https://gdservice.com.vn/che-do-ke-toan-moi-2026-ho-kinh-doanh/

 [11] Sổ sách kế toán đối với hộ kinh doanh 2026 theo từng nhóm doanh …: https://thuvienphapluat.vn/phap-luat-doanh-nghiep/bai-viet/so-sach-ke-toan-doi-voi-ho-kinh-doanh-2026-theo-tung-nhom-doanh-thu-tai-du-thao-thong-tu-che-do-ke-toan-ho-kinh-doanh-2026-16323.html

  • Thực hiện: AI DeepResearch TEAM – MyGPT Jsc
  • Nếu bạn muốn thực hiện các báo cáo tương tự theo yêu cầu, hãy liên hệ ngay với chúng tôi
Chat Button
MyGPT GenAI Chatbot ×